Ik vind Noorderlicht mystiek, mysterieus en spiritueel tegelijk. In 2016 zie ik tijdens een sneeuwwandelreis op de Lofoten in Noorwegen een eerste glimp van dit indrukwekkende natuurfenomeen. Toen meer een grijze dan groene band aan de horizon. De fotocamera vangt de groene kleur beter dan mijn blote oog door de langere sluitertijd van circa 8 tot 10 seconden. Maar wat was ik geraakt!

Februari 2019 vertelt natuurfotograaf Johan van der Wielen al stuiterend dat hij net terug is uit Scandinavië van een proefreis waar het Noorderlicht bejaagd en gefotografeerd wordt: Arctic Aurora Chase. Johan is zó enthousiast en het klinkt allemaal zó avontuurlijk dat ik direct uitspreek met de eerst volgende gelegenheid mee te gaan. En dat doe ik ook. Ik sluit me aan bij Arctic Aurora Chase 2020 van 24 januari tot 2 februari!

Geweldig toch?!
Maar heb jij ooit zo’n impulsieve beslissing genomen? Want nu komt de rest van het verhaal. De reisgroep bestaat uit 6 deelnemers en 2 begeleiders. We leven en verplaatsen ons in 2 campers en slapen hier 8 nachten in. Overdag zoeken we een interessant gebied uit waar we denken ‘s-nachts het Noorderlicht te zien. Dit betekent meestal dat we uren in de camper rijden. En het kan koud zijn, zeg 35 á 40 graden onder 0. Niet altijd, hoor! We krijgen ook -15 en 0 graden. T-shirten weer in vergelijking met -35.
Afijn, toch wel omstandigheden die veel doorzettingsvermogen en flexibiliteit vragen. Hoe ik dit alles ervaren heb? Zou ik het nog een keer doen? Lees vooral verder.

Het hele gebied dat we in 10 dagen tijd in 2 campers bestreken hebben met onze jacht op het Noorderlicht. De legenda staat in volgorde van de werkelijke door ons gereden route.

10 x uit mijn comfortzone

1.  Stressen!

We komen eindelijk aan op de eindbestemming van die avond en ik zie de groene flarden al door de lucht bewegen. Snel de campers nachtklaar maken, fotospullen nog een keer checken, goed aankleden en hup naar buiten. En dan begint de stress. Waar ga ik staan?! Het is stervens donker, ik zie niets! Straks zwakt het Noorderlicht weer af en ik heb nog geen foto genomen! Bloeddruk op 180! Hier kijken, daar kijken. Wat is dié aan het doen? Waarom zijn zij dáár gaan staan? Het is hier spekglad! Metersdiepe sneeuw! Mijn statiefkop zit vastgevroren! Waarom heb ik niet vooraf mijn afstandsbediening aan mijn camera gekoppeld?! Wat is het koud! Aaarrrggghhh!

Op 24 januari komen we ‘s-middags met het vliegtuig aan in Finland en ‘s-avonds staan we onze eerste Noorderlichtfoto’s al te maken. Het is maar een vingeroefening met een dun bandje groen, maar de sterrenhemel is prachtig. De volgende ochtend pakken we de campers in en rijden naar onze eerste bestemming: Pallas. ‘s-avonds is de Noorderlichtband heel stabiel en subtiel. Prachtig om het groene licht te combineren met het landschap. De dag hierna rijden we door naar Noorwegen en besteden we nog een fotografie-uurtje bij Kutuniva.

2.  Bevroren statief

Bij strenge vorst verstijf niet alleen ik maar ook mijn statief. Wisselen van camera gaat niet door een stijfgevroren klem, het balhoofd zit muurvast en roteren is ook niet mogelijk. Het eerste gevloek ontschiet mij.

3.  Ik zie geen zak in het donker

Ik weet zeker dat ik niet nachtblind ben. Maar een nacht zonder maan en in ’the middle of nowhere’ heeft weinig licht. Het duurt lang voordat mijn ogen gewend zijn aan het donker en ik een beetje contouren van het landschap zie. Bijlichten is zeer onwenselijk want elk kunstmatig licht is duidelijk te zien op ieders foto’s. Een trucje is een foto met langere sluitertijd maken en van daaruit mijn compositie bepalen. Nadeel is dat ik wel even bezig ben met één foto, vooral omdat mijn statiefkop bevroren is. Zucht!

4.  Bijtende kou

Ik weet nu dat kou werkelijk bijt, alsof een dier met scherpe tandjes aan mijn vingers en tenen hangt. En -35 graden heb ik van mijn leven nog niet meegemaakt. Het intimideert me. Hoewel ik speciale fotografenwanten voor extreme kou aan heb, hieronder liners draag die bestand zijn tegen wind en kou en ik elektrisch verwarmde zolen in mijn laarzen draag, voel ik de kou goed. Met de wanten aan kan ik mijn camera niet bedienen dus moet ik mijn vingers wel hierbuiten steken. En op het koudste moment blijken mijn elektrische zolen geen stroom meer te hebben. Auw, auw, auw!

Aangekomen bij Jeagelnjárga in Noorwegen geeft de temperatuurmeter -35 graden aan. Finn maakt ons avondmaal buiten klaar, het smaakt heerlijk. Heel vaag is Noorderlicht aan de horizon waar te nemen. Aan het eind van de avond pakken we onze foto-uitrusting, trekken we onze sneeuwschoenen aan en wandelen het veld achter de campers in. Voor mij is de foto-sessie van korte duur. Ik ben enorm geïntimideerd door de kou en trek me al snel terug in de camper en in mijn bed. De volgende dag is het mistig en nog steeds erg koud. Maar de omgeving is fotogeniek en bij licht vind ik de kou minder intimiderend. Na het ontbijt rijden we verder naar Trollholmsund om daar in een hele mysterieuze omgeving het Noorderlicht proberen te vangen. Helaas glijdt William, één van de deelnemers, hier onderuit en valt zijn camera ook nog eens kapot. Gelukkig heeft hij een reserve. Het Noorderlicht komt deze avond maar moeizaam door en spoort de valpartij van William niet écht aan om in het donker nog verder in de omgeving rond te gaan scharrelen.

5.  Bevroren camera

Sta ik door mijn oculair te kijken, zie ik niets omdat deze dichtgevroren is door mijn lichaamswarmte en -vocht. En tijdens dit kijken hijg ik per ongeluk tegen mijn monitorscherm. Hierover nu ook een laagje ijs. In het donker heb ik geen mogelijkheid meer om te zien wat ik fotografeer of wat mijn resultaten zijn. Gggrrrr.
Maar het kan nóg erger: Johan van der Wielen heeft vorig jaar het uiteinde van zijn neus bevroren omdat hij deze tegen zijn toestel hield tijdens het fotograferen.

6.  Slaap kindje slaap

Thuis leef ik heel gestructureerd. Meestal ga ik tussen ½ 10 en ½ 11 naar bed en sta ik tussen ½ 6 en 7 uur op. Ik mag graag een uurtje of 8 slapen. En dan moet ik ineens mijn fijne ritme loslaten omdat het vaak pas rond een uur of 11 ‘s-avonds interessant wordt om te fotograferen. Toch taai ik vaak tussen 1 en 2 doodmoe af richting bed. ‘s-ochtends staan we zo’n beetje tussen 9 en 10 op. Maar ik ben dan zeker niet als eerste uit bed. Zzzzzzz.

We willen graag op een bergpas in het noorden van Noorwegen kamperen omdat daar de condities voor Noorderlichtfotografie het meest gunstig lijken. Maar op de pas is storm en er ontstaan enorme sneeuwduinen die gevaarlijk zijn om overheen te rijden. De chauffeur van een sneeuwschuiver die ons ziet staan raadt ons aan van de pas af te gaan en een andere plek te zoeken. Dat doen we dan ook. Uiteindelijk stoppen we ergens op een parkeerplaats langs de weg en kunnen we toch nog genieten van een Noorderlichtshow van in mijn ogen ongekende intensiteit.

7.  7 uur daglicht

Het is aan te bevelen op tijd op te staan. Want het daglicht blijft niet lang. Komt de zon zo tussen 9 en 10 op, rond 3 á 4 uur gaat deze weer onder en is het pikkedonker. Help!

8.  Baldansen

Met z’n vieren in een camper met alle winterkleding, sneeuwlaarzen, foto-uitrustingen, oplaadmateriaal en proviand geeft een enorme zooi en vraagt veel flexibiliteit. Hoewel ik souplesse in mijn heupen mis om écht goed te kunnen dansen, lijkt het ‘s-ochtends bij het opstaan wel of we met elkaar in de camper een subtiele wals uitvoeren om aangekleed te raken, een beetje op te ruimen en de fotospullen bij elkaar te rapen. Er valt nooit één onvertogen woord. Stap-zij-sluit-reverse turn-stap-zij-sluit-natural turn….

Een tussenstop in Finland op weg naar Senja in Noorwegen. ‘s-avonds laat komen we aan in het donker en hebben we geen idee van de omgeving. De volgende ochtend sneeuwt het licht en blijken we in Winter Wonderland te zijn beland. Voordat we doorrijden naar Senja spenderen we hier nog een paar fotografie-uurtjes.

9.  Poepen op commando

We hebben 2 wc’s ter beschikking. Gelukkig. Maar geen water. Want dat bevriest direct. Een plas doen is geen probleem, een beetje kuisen met een plantenspuit… klaar. Poepen mag, maar je snapt het denk ik wel, het kan een hoop zooi geven. Elke dag stoppen we onderweg bij een koffietent of wegrestaurant om koffie te drinken. Het is dan eerst een run op de toiletten om even later iedereen met een opgeluchte en tevreden uitdrukking de horeca te zien binnendruppelen. Prrrt.

10.  Douchen? Neuhhh…..

Heb ik wel eens 8 dagen rondgelopen zonder dat de buitenzijde van mijn lichaam met 1 druppel water in aanraking is geweest? Nee!… met uitzondering tijdens de Arctic Aurora Chase. Ik kan nu uit ervaring zeggen dat tijdens het langere tijd verkeren in een zeer koude omgeving mijn zin in contact met water totaal verdwijnt.

De laatste 2 avonden en dag fotograferen we bij Tungeneset op Senja in Noorwegen. Hier tikt de temperatuurmeter op enig moment zelfs + 1 graad aan. De eerste avond hebben we wederom Noorderlicht. De tweede avond totaal niet. Maar dat mag de fotografiepret niet drukken. Want het is een fantastische omgeving.

Dus verschrikkelijk!

Nou, zoals je hierboven kunt lezen is het allemaal VERSCHRIKKELIJK!
Verschrikkelijk avontuurlijk, boeiend, leerzaam, confronterend en fotografisch vruchtbaar.
Veel respect heb ik voor mijn reisgenoten om hun flexibiliteit. En voor de organisatoren Johan en Finn om hun dienstbaarheid, waardoor wij zo veel mogelijk de gelegenheid krijgen te fotograferen en zo goed mogelijk verzorgd worden.
Zou ik nog een keer een dergelijke reis maken? Beslist! Want gewoon doen en gewone foto’s maken kan ik elke dag!

Arctic Aurora Chase 2020 from Jody on Vimeo.