Bandheidelibellen hebben mij reeds vorig jaar in hun greep gehad. Ik zag en fotografeerde ze toen voor het eerst. Bandheidelibellen zijn herkenbaar aan de donkere band over de vleugels. De habitat bestaat uit zwakstromende of stilstaande wateren die volledig in de zon liggen en meestal een goed ontwikkelde maar open vegetatie hebben. Dit kunnen beken zijn of sloten, kwelmoerassen en plasjes. Persoonlijk vind ik de Bandheidelibellen één van de mooiste libellen die ik ken.

Voor het fotograferen van insecten moet je over het algemeen héél vroeg zijn. Te starten met zoeken vóór zonsopkomst en bij zonsopkomst starten met fotograferen. Op dat moment zijn de libellen nog koud en blijven ze op hun slaapplaats zitten. Daarna heb je over het algemeen een uur tot anderhalf uur de tijd om je foto’s te maken. Zodra de libellen opgewarmd zijn en zich ontdaan hebben van de dauw op hun vleugels gaan ze vliegen en zijn ze nog heel moeilijk te fotograferen.

Bij het fotograferen van insecten in het veld loop je al snel het risico je te concentreren op het vastleggen van het insect. Met het risico dat je thuiskomt met allemaal cleane foto’s van insecten op een stokje, sprietje, takje, grasje, groentje…. Het liefst van zo dichtbij mogelijk en alles van de libel scherp. En de achtergrond egaal pastel. Interessant voor de observatie en het leren kennen van het insect. Doodsaai om langer naar te kijken. Mijn mening.

Mijn foto’s van vorig jaar hadden ook een beetje het karakter van “insect op stokkie”. Daar heb ik over nagedacht en voor dit jaar heb ik voor mezelf een aantal kenmerken bepaald, die ik wilde verwerken in mijn foto’s: veel méér ruimte om het onderwerp, werken met high en low key, onderwerp dicht bij de hoeken van het beeld plaatsen, werken met tegenlicht en met aanvullend spotlicht.

Hierboven een foto die ik vooraf uitgetekend had in mijn hoofd. Eigenlijk wilde ik een schuin vanuit de benedenhoek inkomende spriet met een libel hebben. Maar de symmetrie van deze foto spreekt mij zeer aan. De foto voldoet aan vier van mijn vijf uitgangspunten: ruimte om het onderwerp, high key, tegenlicht en onderwerp dicht bij de hoek van het beeld.

Dit is hetzelfde stelletje als op foto 1 en 3. Om maar aan te geven wat er allemaal fotografisch te halen is uit één situatie in een uurtje tijd. Foto 3 is gemaakt een fractie vóórdat de zon boven de bossages uitkwam, foto 1 toen de zon direct op de Bandheidelibellen scheen en deze foto is gemaakt toen de zon al dik op was en té krachtig scheen om er met direct tegenlicht nog gebruik van te maken. De voorste libel is beschenen met een lampje en de foto is minimaal 3 stops onderbelicht. Achteraf gezien had ik méér ruimte om de libellen willen hebben. Maar het spotlicht en de kleuren hebben een heel bijzondere uitwerking in deze foto.

Een high key beeld, al ruime tijd ná zonsopkomst. De libellen zijn al bijna droog en staan op het punt te gaan vliegen. Los van de high key techniek is deze foto redelijk standaard. Maar door het high key effect en tegenlicht krijgt de foto een enigszins grafische uitstraling, wat ik zelf wel mooi vind. In het veld heb ik 2 foto’s gemaakt waarop elk van de libel scherp was. Helaas waaide het een beetje en krijg ik de foto’s niet samengevoegd tot één plaat met 2 scherpe libellen zonder vreemde effecten door het bewegen van het gras.

Een opname die ik zelf erg mooi vind. Door mist en bewolking waren de lichtomstandigheden niet erg spectaculair. Het tegenlicht hier wordt veroorzaakt door achterliggende bossage, waar het (tegen)licht doorheen priemt. De foto is 3 stops onderbelicht en de libel is beschenen met een lampje. De libel heeft tamelijk veel ruimte en is redelijk dicht tegen het kader aangezet.

Door een foto sterk over of onder te belichten verdwijnen er details uit het beeld. Grote kans dat hierdoor het beeld aanzienlijk rustiger wordt. Het geeft ook kans om heel specifiek sfeer te scheppen in een foto.

Juist het proberen te fotograferen van de libel in z’n eigen omgeving, is voor mij de uitdaging. De eerste ochtend dat ik de Bandheidelibellen ging fotograferen waren er twee andere fotografen aanwezig. Tot mijn grote verbazing werkten deze figuren met een stellage waarop ze meerdere sprietjes met libellen, vlinders en ander spul dat zich niet kon bewegen klemden, om ze op deze manier vrij te kunnen fotograferen. Toch een onvriendelijke methode, vind ik. Voor de insecten zelf vooral, maar ook voor andere fotograferen voor wiens neus de mogelijkheden weggeplukt worden.

Zoekplaatje. Ik heb hier gebruik gemaakt van overbelichten, het tegenlicht en de ruimte. Wat meehelpt in deze foto: het symmetrische ritme van het riet.

Nog een zoekplaatje. Hier kwam de zon van rechts en bescheen mooi de vleugels van de libel.

Een uit twee foto’s bestaand beeld, waarbij elke foto een scherpe en een onscherpe libel bevat. In Photoshop zijn deze twee foto’s tot één samengevoegd.

Ik vind het leuk om telkens na te denken over beelden die ik gemaakt heb. Ik kijk veel naar foto’s die anderen gemaakt hebben van onderwerpen die mij interesseren. Ben ik het ene jaar na veel fotograferen van een onderwerp deze spuugzat, zo kan ik kort na het seizoen weer verlangen naar nieuwe mogelijkheden. Ik kom vaak terug op dezelfde onderwerpen en locaties. Omdat ik weer nieuwe ideeën, plannen en inspiratie heb. Vind je het leuk om nog eens mijn blog van vorig jaar over libellen, juffers en vlinders te bekijken, klik dan HIER.