Soms wil ik iets heel graag, maar weet ik op voorhand dat ik dat in mijn werkelijke leven nooit ga bereiken. Zo wil ik heel graag op expeditie naar Antarctica, de aarde zien en fotograferen vanuit de ruimte. En ik wil de hoogste berg ter aarde beklimmen en een prachtige fotoreportage hiervan maken. Soms zijn er hele goede redenen waarom iets dat heel gewenst is, toch niet is te bereiken. En in mijn geval, vind ik dit onoverkomelijk? Ik heb verbeeldingskracht en fantasie om hiermee om te gaan.

Zie je het voor je?

Heb je de reclame van de Cliniclowns (naar reclame) al gezien? Een wit scherm, waarbij je alleen een verhaal als gesproken tekst hoort. Zie je de reclame voor de eerste keer dan zou je kunnen denken dat er iets mis is met de uitzending. Maar nee, de reclame is zo bedoeld. Hij doet namelijk een beroep op je verbeeldingskracht. Het is de bedoeling dat het gesproken verhaal ervoor zorgt dat je bij de woorden beelden in je hoofd krijgt en zo het verhaal zelf in geuren en kleuren meebeleefd. Of geeft de reclame je juist een ongemakkelijk gevoel omdat je geen beelden krijgt, noch op tv, noch in je hoofd? Mogelijk ben je dan je verbeeldingskracht een beetje kwijtgeraakt.

Tien dagen kotsmisselijk

Antarctica, wat zou ik daar graag naar toe willen om te fotograferen! Helaas moet een aanzienlijk deel van de reis per boot afgelegd worden, door ook nog eens zeer woelige wateren. En ik heb last van reisziekte. En niet zo’n beetje ook. Als ik een auto achteruit zie rijden, dan wordt ik al duizelig en voel ik het in mijn maag. Maar ik zie mezelf al in een waterdicht pak hijsen en in een zodiak stappen. Ik heb mijn camera in aanslag en ik maak eindeloos foto’s van het landschap en de voorbij drijvende ijsschotsen. Dan stappen we aan land en begeven we ons tussen de pinguïns en walrussen. De dieren laten volledig hun natuurlijke gedrag zien. Kijk daar, een groepje pinguïns met eieren tussen hun poten. En de walrussen gaan een potje stoeien met elkaar. Wat spectaculair! Op de terugweg in de zodiak zwemmen de zeehonden met ons mee. We draaien ons nog één keer om en beleven de mooiste zonsondergang van ons leven. Zie je het voor je?

Waar is onze fantasie en verbeeldingskracht?

Kinderen hebben veel fantasie. Denk maar aan het kind dat zich uren kan vermaken met autootjes of poppen. De kindergeest kent geen grenzen en dat maakt het spelen ook zo leuk. Maar naarmate we opgroeien worden vooral logica, lineair, abstract en analytisch denken en de voorkeur zich aan regels te houden en numerieke vaardigheden aangeleerd. Onze verbeeldingskracht en fantasie wordt vanuit onze opleidingen nauwelijks nog geprikkeld.

Helaas geen geldboompje

Ik heb het altijd gewild en zou het zeker nog eens willen doen: de aarde vanuit de ruimte zien en fotograferen. Maar wat ik nu al weet, is dat ik een dergelijke reis nooit zal kunnen bekostigen. Maar ik zie mezelf met de camera in mijn hand samen met André Kuipers zweven door de cabine van een ruimtestation. We kijken samen door ruiten en zien die blauwe knikker onder ons draaien. We wijzen om de beurt locaties aan die we herkennen, zoomen in en zoomen uit. Dan gaat de zon aan onze zijde langzaam onder en zien we overal lichtjes aangaan. Alle foto’s lukken en we genieten van de gewichtloosheid. Zie je het voor je?

Geen fantasie = geen creativiteit

Wij fotografen hebben verbeeldingskracht en fantasie hard nodig om onze creativiteit te ontwikkelen. Zodat we goede en aansprekende foto’s kunnen maken. Verbeeldingskracht en fantasie maakt ons denken namelijk ‘flexibel’. Het geeft ons ruimte om te interpreteren en op zoek te gaan naar nieuwe vormen van kijken en denken. Onze verbeelding is de basis voor onze inspiratie en nieuwe ideeën en het speelt een belangrijke rol in ons leervermogen. Het geeft een aanzet tot creativiteit.

Geen goede longen

Ik heb een passie voor bergen. En dan vooral voor de ruige omstandigheden boven de boomgrens. Ik vind bijna niets mooier dan de kleuren van de bergwoestijnen boven de 5000 meter en hoger. Als ik het had gekund, was ik bergbeklimmer geworden en had ik op de top van de Everest gestaan. Maar helaas, mijn longen werken niet mee. Longoedeem en longinfecties bespringen mij zodra ik me boven de 3000 meter begeef. Maar wat had het me mooi geleken om vanuit Base Camp rustig naar boven te wandelen. Op de Khumbu gletsjer steek ik fluitend met stijgijzers en al via met touw aan elkaar gebonden laddertjes gapende gletsjerspleten over. Al fotograferend kom ik in kamp 1 aan. De volgende dagen bestaan uit stijgen, uiteraard zonder extra zuurstof, fotograferen en stijgen. Alles gaat perfect. Het weer is prachtig en ik hoef alleen maar te onthouden dat ik mezelf insmeer met zonnebrand. Het is heel rustig op de berg, er zijn nauwelijks andere bergbeklimmers. Met gemak beklim ik de Hillary Step en dan is het nog maar een fluitje van een cent naar de top. Vlag uitrollen, juichen, omhelzen, bellen naar huis en afdalen maar weer. Ik ben voor het donker al weer in Kamp 3 om even uit te blazen. Daarna op mijn gemak terug naar Base Camp. Zie je het voor je?

Vrijheid = blijheid

Vrijheid is de brandstof voor je verbeeldingskracht en fantasie. Gooi alle regels en technieken die je geleerd hebt even aan de kant en laat je verbeelding los. Geef je creativiteit de ruimte zodat de grenzen van het oude de nieuwe ideeën niet meer tegen kunnen houden. En doe ondertussen gewoon lekker niets. Want dan komen de vindingen spontaan.
En wil je wat meer inventiviteit om je creatieve vaardigheden te trainen? Daag jezelf dan uit een probleem niet zoals normaal rationeel op te lossen, maar bedenk verschillende creatieve oplossingen en concretiseer deze door ze structureel uit te werken.

Veel scheppingskracht toegewenst!

Deze column is ook gepubliceerd op Natuurfotografie.nl.