Wat is het leven van een hobbyfotograaf toch mooi! Altijd mag ik zelf kiezen waar ik ga fotograferen en hoeveel tijd ik hieraan besteed. Ik hoef niet te letten op budget, verdiensten of tijd en ik heb geen verplichtingen. Zolang het qua tijd maar inpasbaar is bij mijn reguliere baan en de uitgaven binnen mijn huishoudboekje passen.

Niet alle stukken vallen tegelijk op z’n plek

Begin februari was het water in de rivieren aan het stijgen. Al heel vaak ben ik over de Lekbrug bij Vianen richting het zuiden gereden, en precies voordat de brug begint kun je een glimp opvangen van de rivier de Lek. Een heel mooi en fotogeniek uitzicht, vind ik. Een tijdje terug heb ik eens gekeken of ik op die plek op de brug kon komen zodat ik dit uitzicht ook eens een keer kon fotograferen. Er zijn namelijk verschillende momenten in het jaar dat de zon precies boven de rivier ondergaat. Helaas was dit moment nu al een aantal weken geleden gepasseerd, maar het hoge water en het koude weer leken mij toch mooi genoeg om er eens met mijn foto-uitrusting heen te gaan.

Sneeuw, ijs, hoog water en een zonsondergang. Eén ding had het beeld nóg unieker gemaakt: zonsondergang midden in de rivierloop.

Altijd óók achter je kijken

Ik sta op mijn gemak de Lek te fotograferen en ook een beetje om me heen te kijken. Maar plotseling zie ik verderop mensen een totaal andere richting uit staan fotograferen. Verhip, een spreeuwenzwerm in de verte. Gelukkig heb ik ook mijn 80-400 mm lens met 2de camera in mijn tas zitten, dus sta ik zelf ineens 2 richtingen uit te fotograferen: de Lek vanaf statief met afstandsbediening en de spreeuwzwerm uit de hand. Dan stopt er een fietser die mijn interesse ziet en vertelt spontaan waar de spreeuwen overnachten en dat ze vlak voor zonsondergang daarboven aan het zwermen zijn.

Een spreeuwenzwerm had ik wel eens vanuit mijn ooghoeken bezig gezien, maar nog nooit kunnen fotograferen.

Nooit alleen

En zo rol ik zo maar van een interessant landschap naar een boeiende dansende spreeuwenzwerm. De volgende dag rij ik in de namiddag naar de locatie die de fietser mij heeft aangewezen. Het laatste punt blijkt niet moeilijk te vinden, want een aantal fotografen staan al in stelling. Iemand laat op haar smartphone een filmpje zien van de vorige avond: “Kijk, gisteren begon ik om 17.05 u de spreeuwenzwerm te filmen”. En warempel, om 17.05 u komen uit allerlei richtingen groepjes spreeuwen aanvliegen en beginnen samen één grote spreeuwenwolk te vormen.

Kussende Barbapapa’s, vliegende manta’s en wervelende draaikolken

Dan begint het gedans en gezwier van de spreeuwen. Ze vliegen van links naar rechts, naar boven en naar beneden in één en hetzelfde ritme. De wolk golft op en neer en toont allerlei vormen. Je kunt je fantasie erop loslaten wat voor figuren je in de vormen ziet. Als ze overvliegen is het geluid van de massaal klappende vleugeltjes duidelijk te horen, het lijkt op het brommende geluid dat ook een vlieger kan maken. Onder een spreeuwenwolk staan is heel imposant, maar heeft ook een nadeel: er komt een bombardement aan vogelpoepjes naar beneden. Soms ziet de lucht zwart van de vogels en weet je niet meer waar je kijken moet en krijg ik visioenen van de horrorfilm “The Birds”. Ik fotografeer afwisselend met een groothoeklens en een zoomlens.

Zwaar onder de indruk zijn en zwaar onder gepoept worden liggen hier niet ver van elkaar.

Het is fascinerend te zien hoe de zwerm zich ritmisch beweegt. Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen hebben ontdekt hoe de spreeuwen dit voor elkaar krijgen. In de eerste plaats houd elke spreeuw tijdens het vliegen 7 van zijn directe buurtgenoten in de gaten. Bovendien varieert de vliegsnelheid van de zwerm nauwelijks, wat het manoeuvreren makkelijker maakt. Tot slot wisselen de spreeuwen bij het nemen van bochten systematisch van positie van elkaar.

Geen genoeg

En dit alles proeft voor mij natuurlijk naar nóg meer. Dus ook de volgende namiddag rij ik weer naar de locatie. Nu is het aanzienlijk kouder dan de dag hiervoor. De spreeuwen komen iets later en zwermen ook aanzienlijk lager in de lucht en minder uitbundig. Ook heb ik het idee dat veel minder spreeuwen zich aansluiten bij de zwerm dan gisteren. Zou het kouder worden en het op stapel staan van serieus winterweer de spreeuwen doen migreren?

Toch weer helemaal anders dan ik tot hier toe gezien had.

Fotografisch is het vastleggen van een spreeuwenwolk weer een hele nieuwe dimensie voor mij. Ik heb dit nog nooit meegemaakt en ben vooral enorm onder de indruk van het hele gebeuren. Er is nog een heleboel fotografisch te variëren. Hopelijk komt zo’n  mooie kans nog eens een keer.