Het is nog donker in het bos. En mistig. Ik ben helemaal alleen en zie de silhouetten van de bomen vóór me omhoog kronkelen. Dansen noemen ze het. Maar als ik er langer naar kijk zie ik hele andere dingen. Bomen reiken met dramatische gebaren omhoog een geluidloze schreeuw slakend. Op een volgend moment zie ik een boom krijsend voorover uitvallen naar… ja, naar wat eigenlijk? Even verderop zie ik een groep bomen met elkaar overleggen. Wat staan ze te bekokstoven? Langzaam wordt het lichter. En ineens wordt het bos lieflijker. Zie ik daar nu werkelijk elfjes tussen de bomen zweven? Of zijn het mistflarden? Het Speulderbos fotograferen kan aardig naar je hoofd stijgen.

Het is een leuke uitdaging om op dagen met zon en mist of dauw in het bos wandelroutes tegen de zon in te zoeken zodat je kunt genieten van de zonneharpen.

Het Speulderbos staat bekend om zijn vreemde kromme beukenbomen. Hierdoor heeft het bos de bijnaam ‘Het bos met de dansende bomen’. Want als je de bomen in een specifieke context ziet lijkt het net of ze met elkaar staan te swingen. Mooi is hierbij dat de beuk een boomsoort is die uitbundige herfstkleuren geeft. Dit alles in combinatie met bijzondere weersomstandigheden als mist of sneeuw geeft een eindeloos interessante reeks van mogelijkheden het Speulderbos te fotograferen in bijzondere sferen.

Speulderbos fotograferen, een jaarlijks terugkomende wens

Het Speulderbos fotograferen staat bijna jaarlijks op mijn agenda, maar eigenlijk komt het er bijna nooit van. Voor dit jaar heb ik het echter dik onderstreept en blijkbaar helpt dat. In november kom ik er zowaar 3 x, telkens met verschillende weersomstandigheden: mysterieuze mist, stralende zon en sombere bewolking.

Mag ik deze dans van u?

Mysterieus, spannend en romantisch

Fotograferen bij mist is altijd een bijzondere ervaring. Aan de ene kant zijn onderwerpen niet goed zichtbaar en neigt de lichtmeter van de camera naar onderbelichten waardoor je een hele grijze sombere foto krijgt. Aan de andere kant krijgen alle onderwerpen zachte contouren, worden de kleuren pastel en ontstaat er een spel van licht en donker. Als je deze laatste factoren goed kunt grijpen met je camera, dan krijgen je foto’s zeker een mysterieuze, spannende of romantische sfeer.

Heerlijk om in alle vroegte, net bij zonsopkomst het Speulderbos te betreden. Er is nog niemand anders en alleen het geruis van mijn schoenen door de bladeren en het af en toe knappen van een takje hoor ik. In de verte zie ik een paar hindes door een bosperceel rennen. Ik denk, als je zelf in een bepaalde sfeer komt, dat je dit ook overbrengt in de foto’s die je maakt. Ik zoek tussen de bomen composities die in hun vorm mij een gevoel van dramatiek geven. In de foto hierboven zie ik een ‘operazanger’ tussen zijn figuranten die net met zijn armen naar de hemel rijkt en de laatste noten van zijn aria slaakt.

Om te voorkomen dat ik door de lichtomstandigheden sombere donkere foto’s krijg, belicht ik bij het maken een halve of hele stop meer dan mijn belichtingsmeter aangeeft. Thuis in nabewerking benadruk ik dan de lichte delen en zet ik de donkere delen iets meer aan.

Herfstkleurenvuurwerk!

Langzaamaan krijgt de zon een beetje kans om door te breken. Telkens als ik foto’s maak van een bepaalde compositie maak ik er meerdere waarbij ik zowel extra belicht als minder. Thuis achter de computer bekijk ik wel welk licht het dichtst bij mijn herinnering van sfeer komt.

Het is interessant te zien dat in sommige delen van het bos de bladeren nog helemaal groen zijn en in andere delen er volop herfstkleuren zijn. Door de mistige omstandigheden krijgen de stammen van de bomen een fluweelzachte uitstraling.

Ik kom al een aantal jaar regelmatig in het Speulderbos. Misschien vergis ik me, maar het komt mij over dat de percelen steeds dunner beplant zijn met bomen. Interessant om zo leven en dood in beeld te brengen.

Ik heb dit beeld bewust licht gehouden, zodat de frisheid ‘gevoeld’ kan worden en het beeld er een beetje sprookjesachtig uitziet.

Het begint serieus lichter te worden in het bos. Aan de ene kant jammer omdat de mist dan ook langzaam oplost. Aan de andere kant worden de herfstkleuren nu wel steeds feller.

Mijn favoriete boom waar ik al jaren bij terugkom. Een duivelachtig figuur dat op het punt staat de bomen om hem heen te verjagen. 

Ja, daar komen de eerste zonnestralen, nog even en dan is het weer helemaal ‘gewoon’ in het bos.

Een heel mooi plekje met de varens al compleet in herfstkleur.

In plaats van extra te belichten stap ik over op minder belichten. Door het beeld wat donkerder te maken worden de kleuren meer verzadigd en wordt het priemende licht extra benadrukt. De zonneharpen zijn zo ook beter te zien. Als de zon héél fel wordt lukt het natuurlijk steeds minder de contrasten goed onder controle te houden en loop je het risico op óf doorlopen zwart bij de donkere delen óf uitgebeten licht.

De zonneharpen laten zich nu écht gelden.

Uiteindelijk kom je altijd mensen tegen die hetzelfde zoeken als jij.

Helder, zonnig en vrolijk

Het is inmiddels de 3de week van november en de herfstkleuren bereiken hun hoogtepunt. Hoewel voor vandaag regen is voorspeld, arriveer ik in een Speulderbos dat helemaal niet nattig is. Sterker nog, het is klaar helder en het ziet ernaar uit dat zon flink gaat doorbreken. Ik kies juist voor deze dag omdat ik verwacht dat het regent. Regen maakt kleuren verzadigd en laat het bos glimmen. Alleen, dat gaat allemaal niet gebeuren vandaag. Dan maar afwachten wat er wel gebeurt.

Niet alleen de bomen kronkelen in het Speulderbos. 

Met het Speulderbos fotograferen op heldere dagen hanteer ik weer een hele andere fotografische benaderingswijze. Om de kleuren zo verzadigd mogelijk te krijgen belicht ik de foto’s juist minder dan mijn belichtingsmeter aangeeft.

Het leuke is dat er niet alleen beukenbomen in het Speulderbos staan.

Nu moet ik eerlijk bekennen dat, indien ik geweten had dat deze dag van begin af aan zonnig zou zijn, ik niet met mijn fotospullen naar het Speulderbos zou zijn gereden. Ik heb een hekel aan zonnige omstandigheden. Maar ik moet naar aanleiding van mijn fotoresultaten hieronder bekennen dat ik totaal geen spijt heb.

Deze foto is meerdere stops onderbelicht. Mijn gedachte is te proberen de essentie, voor mij de blaadjes met hun kleuren en het licht op de takkenstructuur, over te houden. Zo maak ik in positieve zin gebruik van de felle contrasten die ontstaan.

Misschien vraag je je af waarom ik een aversie tegen zonnig weer heb. Dat kan ik wel uitleggen: zonnig weer veroorzaakt vaak een blauwe lucht met weinig structuur, en dat vind ik saai. En fel zonlicht veroorzaakt scherpe contrasten tussen licht en schaduw die op een bepaald moment door een camera niet meer te overbruggen is of het kan ronduit lelijk zijn. Geef mij maar woeste luchten, regenachtig weer, mist en een lekker pak sneeuw.

Het nog zachte zonlicht raakt vooral de bladeren en zet deze in vuur en vlam.

Bij zonlicht krijg je mooie momenten als de zon nog niet zo hoog staat en zijn zachte stralen de eerste blaadjes raken. De kleuren worden geaccentueerd door iets minder te belichten dan de belichtingsmeter aangeeft.

Intensere herfstkleuren in het Speulderbos kan volgens mij niet.

Grijs, egaal en intens

Met verwachting van mist kom ik een paar dagen na de zonnige ochtend weer in het Speulderbos. Het eerste wat mij opvalt is dat al veel bladeren gevallen zijn en de bomen er wat kaler eruit zien. We zijn over het hoogtepunt van de herfstkleuren heen. En ook is het vanochtend toch niet mistig.

Een boslaan in alle vroegte op een bewolkte dag.

Ook vandaag is het een heerlijke dag om door het bos te wandelen. Ik voel duidelijk de winter in nabijheid. Fotograferen bij bewolking scheelt grote contrasten, slagschaduwen en overbelichte delen. Bovendien zijn de kleuren intenser.

Koud hè!

Naar de uitgang.

Het Speulderbos fotograferen was dit jaar een heerlijke bezigheid. Ik heb een maand lang ‘op scherp’ gestaan door de vorderingen van de herfstkleuren te monitoren en de weerberichten op de voet te volgen. Het waren niet mijn eerste fotosessies in het Speulderbos. Hopelijk kan ik je aan de hand van mijn foto’s laten zien hoe belangrijk licht is als je bij het Speulderbos fotograferen sfeer heel belangrijk vindt. Het Speulderbos is een veel gefotografeerd bos, maar wat maakt dat uit. Elke moment en elke omstandigheid geeft weer een totaal ander plaatje.

Als je het leuk vindt meer te zien van het Speulderbos fotograferen, kijk dan ook eens naar deze blogs:

Speulderbos een beetje anders;

Speulderbos: een spookachtig swinging safari.